Nog even de kiesjes op elkaar, en dan is het weer voorbij. Die week waarin tal van media, zowel ‘hogere’ als ‘lagere’, ruim aandacht besteedden aan één en hetzelfde fenomeen. Niet het feit dat er volgens de Wereldbank nog altijd 1,2 miljard mensen in extreme armoede leven. Ook niet het gestaag doorwoekerende broeikaseffect. Nee, het omstreden Koningslied. En daarmee zijn we beland bij de eerste media-les:
1. Wees gerust, een gemiddelde nieuwsgolf duurt maximaal zeven dagen. Daarna dient de volgende hype zich aan. Je hebt dus nog maar één dag te gaan.
2. In die week echter buigt iedereen zich over het onderwerp. Van Telegraaf tot Volkskrant, van Pauw & Witteman tot De Wereld Draait Door, van Radio 1 via Radio 2 naar Radio 3.
3. En met iedereen bedoelen we ook iedereen. Dus niet alleen toonaangevende columnisten annex twitteraars als Nico Dijkshoorn of Sylvia Witteman. Maar ook een tot dan toe onbekende universitair docent cultuurwetenschappen en klassieke talen. Of een al even obscure promovendus en docent Politiek aan de School voor Journalistiek.
4. Waaruit maar weer blijkt dat ook wie zich eigenlijk te goed voelt voor een dergelijk onderwerp, door dit publiekelijk te vertellen toch weer een extra slinger geeft aan het al zo vlot bewegende rad van de hype. Het lijkt de berichtgeving rond Wilders wel, inclusief de altijd aanwezige bijdrage van deskundigen die eigenlijk vinden dat je geen aandacht moet besteden aan Wilders.
5. Uit één en hetzelfde fenomeen – in casu: het Koningslied – kun je alle mogelijke conclusies trekken. Ook conclusies die elkaar ronduit tegenspreken. Het is maar op welk moment van de hype je instapt… En dat doen diverse media dan ook: dat lagere cultuur nu definitief de echte kunst verdreven heeft… dat de hogere cultuur de opmars van het plebs niet meer trekt… en dat dit laatste nu toch weer aan het langste eind trekt, niet op de laatste plaats dankzij een beslissend kontje van Joop van den Ende in de maandaguitzending van De Wereld Draait Door.
6. Maar morgen kan alles weer anders zijn. Zie de eerdere nieuwsgolf rond Jeroen Dijsselbloem die de ene dag volgens de meeste media nog een minkukel was die geen fatsoenlijk Engels sprak en ook al niet wist hoe De Financiële Markten functioneren; en een dag later als een nationale held gold die het had gewaagd Mister Market uit te dagen en zoiets politiek ongehoords te verrichten als… kijk uit, daar komt-ie… te zeggen wat hij werkelijk dacht. Dat krijg je wanneer media niet een dag of een week wachten met de realiteit te interpreteren, maar zich er 24/7 en in real time over uitspreken. Dan is de waarheid van de ene dag de dag erna al weer verjaard. Waarbij de enige troost is dat ook nogal wat kijkers, lezers en luisteraars een tamelijk kort geheugen hebben.
7. Meepraten, dan doen we allen graag. Zwijgen of ons oordeel uitstellen tot het stof is neergedaald, dat gaat ons iets moeilijker af. Het geldt voor gewone mensen en het geldt evenzeer voor journalisten, die zoals bekend ook net mensen zijn. Toch heb ik zo’n vermoeden dat er zich een nichemarkt bevindt in een niet onaanzienlijk deel van de Nederlanders dat maar al te graag oordelen hoort waar wat langer over is nagedacht en dat geen ‘likes’ of ‘retweets’ beoogt. Of dat eigenlijk noch het Koningslied hoeft te horen, noch wat je daarvan vinden moet.
