Multifunctioneel en ironisch gebruik van datavisualisaties

AI-gegenereerde afbeelding
AI-gegenereerde afbeelding

De rood-geel-bruine kaart van Nederland waarmee NRC Handelsblad vandaag, 26 februari, een artikel illustreert over het gekrakeel rond het schooladvies, is een mooi voorbeeld van de manier waarop kranten datavisualisaties inzetten: als mengvorm van illustratie, visualisatie en nieuwe informatie.

Wat artikel en kaart met elkaar verbindt, is het onderwerp van het schooladvies. Wat ze van elkaar doet verschillen, is het verhaal dat erover wordt verteld. Het artikel behandelt de vraag wie bepaalt of een leerling al of niet een vwo-advies krijgt – basis- of middelbare school -,  de kaart laat zien dat in rijke gemeentes meer kinderen een vwo-advies krijgen dan in armere gemeentes.

Ironie

Allebei interessante verhalen. Maar het is ook aardig om te zien dat deze verhalen afzonderlijk waarschijnlijk nooit zo’n prominente plaats in de krant zouden hebben gekregen. En misschien nog intrigerender is dat de datavisualisatie – bedoeld of niet – ironiserend werkt.

Hiermee stuiten we op een van de bevindingen van ons onderzoek naar de nieuwswaarde van datavisualisaties : de toegevoegde waarde van datavisualisaties ligt niet altijd in het verhelderen van het oorspronkelijk verhaal, of in het vertellen van nieuwe verhalen, maar vaak ook in de drievoudige functie van verhalen illustreren, een eigen verhaal vertellen, en het oorspronkelijke verhaal, onnadrukkelijk, in een ander perspectief plaatsen.

De boodschap die je als lezer uit de gepaarde verhalen over het schooladvies zou kunnen halen is: we mogen dan bekvechten over de regels die bepalen naar welke school onze kinderen gaan, uiteindelijk blijkt het inkomen van de ouders daarvoor doorslaggevend.

Over Journalismlab

Onderzoek in de context van de digitale wereld

Het lectoraat Kwaliteitsjournalistiek in Digitale Transitie (JournalismLab) doet aan de hand van diverse thema’s praktijkgericht onderzoek. Hierbij kijken we naar de wederkerigheid tussen drie journalistieke processen: productie, inhoud en effect.

Deel dit artikel:

Lees meer

Thema's

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Wil je op de hoogte blijven van Journalismlab en alle ontwikkelingen schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief.