Vanuit de hele wereld komen praktijkonderzoekers, docenten en journalisten deze dagen naar Winterthur om ideeën uit te wisselen over innovatie in de journalistieke praktijk en het media-onderwijs. Het doel van het congres is niet minder dan het heruitvinden van de journalistiek.
Locatie van de conferentie is de Hogeschool Zurich, en dat is niet toevallig. Deze Zurich University of Applied Sciences begeeft zich heel bewust in het gebied waar de transitie van kennis naar praktijk plaatsvindt. Vinzenz Wyss, hoogleraar Journalistiek aan het Institute of Apllied Media Studies, de gastheer de komende dagen, is trots op die positie. ‘We zijn dienstbaar aan de maatschappij en willen de journalistieke praktijk verder helpen’.
Zijn verwachtingen van de conferentie zijn veelzeggend: ‘Moet de journalistiek wel opnieuw worden uitgevonden? En als dat niet zo is, waarom moeten we dat dan toch doen?’. Een aardige manier om de urgentie van de onvermijdelijke transitie waarin de journalistiek zich bevindt te typeren. De digitalisering heeft immers de verdienmodellen onder – met name – de kwaliteitsjournalistiek laten wankelen, en daarmee het hele vakgebied.
City University professor Jane Singer mocht de toehoorders er nog eens op wijzen hoe kwetsbaar de journalistiek daardoor als vrij beroep is geworden. ‘Iedereen noemt zich maar journalist, en lijkt maar wat aan te rommelen. En dat vooral op blogs en via sociale media.’ Terwijl de verwachtingen van de nieuwsconsument blijft groeien: nieuws moet gratis zijn, van hoge kwaliteit en altijd beschikbaar. Daarom is de journalistieke ontwikkeling stil komen te staan. Want welk normale business kan aan die wensen voldoen? Zonder geld geen investeringen, en dus geen innovatie.
Onderwijs kan de kansen laten zien
Singer wil het voor de discussie nog wel sterker stellen: ‘alleen door ethisch handelen kan de echte journalist zich nog onderscheiden’. En daarmee de nieuwsconsument een dienst bewijzen. ‘Het is in het belang van de media en van de consument samen om de kwaliteitsjournalistiek te laten overleven.’ Hoe realistisch die stelling nog is, valt te bezien. Als de maatschappij verandert, en genoegen neemt met ‘gratis rommelende middelmaat’, kan de journalistiek dan zijn eigenwijze pad vervolgen? Of is inzetten op – dure – kwaliteitsjournalistiek juist een vlucht vooruit?
Over die vragen, en over hoe die goede en gedurige journalistiek te bereiken is, met vooral creatieve en goedkope ideeën dus, zo lijkt het, is onderwerp van talloze werkgroepen in een steenkoud Winterthur. Het lectoraat Crossmediale Kwaliteitsjournalistiek van de School voor Journalistiek, onderdeel van HU University of Applied Sciences Utrecht, organiseert een werkgroep over de vraag hoe mediaonderwijs kan bijdragen aan die noodzakelijke evolutie. Docent en onderzoeker Yael de Haan wil beginnen aan de basis. ‘Een nieuwe journalistieke realiteit vraagt ook een nieuwe journalistieke generatie’ aldus De Haan. ‘Een journalist die de digitalisering, ondernemerschap en de moderne beroepsopvatting als een kans ziet, niet als een bedreiging.’
Wordt vervolgd…
