Wie over de Raad voor Journalistiek begint, hoeft nooit lang te wachten op uitgesproken meningen en sappige anekdotes. De voornaamste kritiek is dat de Raad geen tanden heeft: geen sancties, geen verplichting om uitspraken te publiceren. Maar het alternatief, een persrechtbank, is natuurlijk nog veel erger.
De Raad probeert de grens te bepalen tussen wat wel en wat niet ‘journalistiek zorgvuldig’ is (privacy, wederhoor, feitelijke onjuistheden, verborgen camera’s, interview-afspraken etc.) en media moeten zelf bepalen wat ze daar mee doen. En zo idioot zijn die grenzen niet. In veel gevallen worden klachten ongegrond verklaard en als ze wel gegrond zijn is er meestal wel een goede reden.
Sneu
De Raad heeft zichzelf heruitgevonden. Er komt een nieuwe leidraad en meer discussie op de site. Voorzitter Hans Laroes heeft media binnenboord gehaald, zoals RTL; het is zelfs een beetje sneu als je niet aangesloten bent (Telegraaf, Parool). Het belangrijkste is dat het wat minder juridisch en wat meer journalistiek wordt, de uitspraken zouden ook minder juridisch worden:
Uitspraken worden journalistieker en ze heten voortaan ‘opvattingen’. We geven een heldere opvatting met een journalistieke kop, staart en conclusie. De terminologie van de rechtspraak (althans, die op rechtspraak lijkt) wordt verlaten.
De uitspraken kunnen inderdaad wel een oppepper gebruiken: ze zijn lang en niet erg spannend.
Klunzen en beunen
Als voorbeeld de uitspraak over een conflict waarbij nieuwsblad De Roskam aangeklaagd werd: “Op 26 april 2013 is in de Roskam een artikel van de hand van Mes verschenen onder de kop Het dossier Schulp tekent moreel echec kunstsector met de onderkop Klunzende en beunende cultuurpausen, wethouders en ambtenaren.”
Dat begint lekker, maar daarna gaat het mis: “Verweerders hebben daarop nog geantwoord met een schrijven van 25 juni 2013. Klager is daar verschenen, vergezeld door zijn zus”. Dat bekt natuurlijk niet lekker.
- Versie 1 was 2040 woorden. Dat kan beter
- Versie 2: rvjd2 (de non-juridische versie) is zonder ‘klagers’ en ‘verweerders’. En zonder verdubbelingen en uitweidingen. Gehalveerd in omvang: 1023 woorden. Maar dat kan nog beter dus.
- Versie 3: rvjd3 (het journalistieker verhaal): 543 woorden.
- Versie 4: rvjd4 (persbericht): 331 woorden
- Versie 5: rvjd5 (het blog): 277 woorden
Online ziet dat er zo uit:
Wederhoor moet: de Roskam op de vingers getikt
Mag je iemand beschuldigingen van fraude zonder wederhoor toe te passen? Volgens de Raad voor de Journalistiek niet, het is “journalistiek onzorgvuldig handelen”.
In het nieuwsblad de Roskam werd een voormalig directeur van kunstinstellingen in Twente beschuldigd van fraude: het ten onrechte uitbetalen van €40.000 overwerk, bijklussen “in de baas zijn tijd” en etentjes met zijn vriendin betalen “met de pinpas van je organisatie”.
Enschedeër Roland Schulp, de persoon waar het om gaat, vindt het artikel een ongefundeerde aanval op zijn goede naam. Zijn privacy is aangetast en hij kan geen baan meer vinden in de regio. Hij vindt vooral dat hij recht op wederhoor had.
Volgens Schulp zijn de anonieme bronnen een rancuneuze voormalige projectleider van ARTwekkelo waar hij werkte en leden van de Raad van Toezicht van Aktuele Kunst Hengelo. Al deze beschuldigingen zijn volgens hem feitelijk onjuist en uiterst suggestief beschreven.
Bij de Roskam is alles zorgvuldig onderzocht. De informatie is geverifieerd door (ex)bestuursleden van stichting AKKUH, ambtenaren van de gemeente Hengelo, en de financiële administratie van stichting AKKUH. Aan bronnen is geheimhouding beloofd omdat ze bang zijn voor Schulp. Journalist Nirvi Mes en hoofdredacteur Han Pape hebben Schulp geen commentaar gevraagd omdat ze bang waren hij in de administratie zou gaan knoeien.
De Roskam schrijft vaak over kunst en cultuur in de regio. Er wordt volgens hen te veel geld aan gebouwen en management besteed. Daarom wilde men een concreet voorbeeld beschrijven. Schulp had een stuk kunnen inzenden waarin hij zaken had kunnen weerleggen. De Raad voor de Journalistiek vindt dat wederhoor in dit geval wel degelijk op z’n plaats was geweest.
Maar het kan natuurlijk ook op Twitter in 14 woorden of 125 tekens (inclusief ruimte voor URL). Er zijn zelfs nog 15 tekens over voor de ReTweets.
