De afgelopen maanden werkten we op de School voor Journalistiek met een groep honoursstudenten, docenten én de praktijk samen in een Comenius-project om inzichtelijk te maken hoe je studenten van cijferangst naar cijfernieuwsgierig krijgt. De gemiddelde journalistiekstudent wordt immers niet warm van cijfers en Excel, terwijl ze het belang van data wel degelijk inzien.
In oktober ging een groep al een weekend aan de slag met Yordi Dam van LocalFocus. Uit dat eerste Medialab bleek dat studenten vooral enthousiast werden van de toepassing in en samenwerken mét de praktijk, het visualiseren zelf en minder van contextloze sommen. Hoewel ze wel inzagen dat je begrippen als mediaan, modus en gemiddelde moet kennen en kunnen toepassen om met cijfers om te gaan.
Opdrachten maken in Grasple
Het tweede Medialab, dat begin februari startte, bestond uit verschillende onderdelen. Zo was er een avondprogramma bij Grasple, waarbij studenten onder leiding van Pim Bellinga online opdrachten maakten voor andere studenten om hun reken- en statistiekvaardigheden op te vijzelen. Want als je het verschil tussen procent en procentpunt bijvoorbeeld niet weet, hoe kun je dan aan gedegen berichtgeving doen?
Analyseren van tweets met Excel
Daarnaast was er een avond met datajournalist Wouter van Loon van NRC waarin de tweets van Thierry Baudet werden geanalyseerd. NRC berichtte hier zelf ook over. Studenten leerden welke vragen je kunt stellen aan een dataset en hoe je de antwoorden uit een Excel-bestand haalt. Als vervolgopdracht zullen enkele studenten tweets van andere politici analyseren.
Super Tuesday en coronavirus
Als derde onderdeel deden studenten verslag van de uitslagen van Super Tuesday op 4 maart. Het team startte om 7 uur ’s ochtends en maakte diverse grafieken, visualisaties en insta-stories van de Amerikaanse verkiezingen. Daarnaast hielden ze korte video-interviews met de Amerikaanse docent Brian Maston van de SvJ om te zorgen voor extra duiding.
De vierde ochtend, waarin de ontwikkelingen van het coronavirus in kaart gebracht werden, genereerde ook verschillende producties, waaronder onderstaande van tweedejaars Joren Bassant. 
Daarnaast hielden ze zelf een enquête onder HU-studenten en -medewerkers over welke maatregelen zij nemen tegen het coronavirus. Beide ochtenden werkten de studenten met enthousiasme aan visualisaties op basis van diverse datasets, vormgegeven met tools van LocalFocus en Flourish, met soms een beetje hulp van Illustrator.
De studenten, de begeleidende docenten Elvira van Noort en Ernst-Jan Hamel en begeleiders uit de praktijk beschreven hun ervaringen in een dagboek per onderdeel en zullen nog geïnterviewd worden over alle verschillende activiteiten. Daaruit komen conclusies voort die weer input leveren voor het laatste Medialab komend voorjaar.
Vacature docent datajournalistiek
De resultaten van de drie Medialabs moeten samen leiden tot een toolbox met werkvormen die studenten inspireren en motiveren om te werken met cijfers en data. Duidelijk is al wel dat een duidelijke journalistieke context, samenwerken met de praktijk en het maken van visualisaties zorgen voor enthousiasme. Met de definitieve resultaten van dit onderzoek zullen we het reguliere curriculum van de School voor Journalistiek in Utrecht komende jaren verder verbeteren. Om het team dat hieraan werkt verder te versterken, zoekt de opleiding ook nog een nieuwe docent data en online journalistiek.
