De toekomst van de journalistiek kunnen we nu recht in de ogen zien. Wat dan opdoemt, is een buitengewoon beweeglijk en gevarieerd geheel van journalistieke activiteiten waarbij het experiment hoogtij viert en onafhankelijkheid niet meer bestaat.
Dat is het beeld dat naar voren komt uit het rapport Post-Industrial Journalism: Adapting to the present over de staat van de journalistiek in de VS. Het is uitgegeven door de Columbia Journalism School en geschreven door drie journalisten annex hoogleraren journalistiek: Emily Bell, Clay Shirky, en C.W. Anderson.
De auteurs vatten hun conclusies samen in twaalf veronderstellingen over de toekomst van de journalistiek. Onvermijdelijk zal de toekomst er in werkelijkheid anders uit zien. Er zullen zich ontwikkelingen voordoen die nu nog niet zichtbaar zijn. De bedoeling van dit toekomstscenario is om duidelijk te maken welke veranderingen nu zichtbaar zijn. Journalisten moeten daar een antwoord op hebben. In die zin zullen deze punten de toekomst bepalen.
- Hetzelfde maar dan anders. Oppervlakkig gezien zal alles hetzelfde blijven. Organisaties als CNN en The Los Angeles Times zullen blijven bestaan. Maar qua organisatie zal alles veranderen.
- Diversiteit. De verscheidenheid aan media zal gigantisch zijn. Het ‘algemene nieuws’ zal steeds meer verdwijnen.
- Variatie. Alle onderdelen van het nieuws zullen gevarieerder zijn dan nu het geval is: meer verhalen, meer data, meer real-time bronnen, bredere distributie.
- Groter en kleiner. Een paar nieuwsorganisaties zullen groter zijn dan de grootste nu. Maar de meeste organisaties zullen kleiner zijn dan ze nu zijn.
- Non-profit. Er zullen meer non-profit nieuwsorganisaties zijn.
- PR. De grens tussen PR en nieuws zal steeds moeilijker vast te stellen zijn.
- Minder agenda-setting. De agenda-setting functie van de media zal verder afnemen. Het vertrouwen in de pers zal niet afnemen door wat de grote instituties doen, maar wel door de grote diversiteit aan nieuwsproducenten.
- Doorgeven. Mensen zullen steeds minder naar specifieke sites gaan, en veel meer het nieuws aan elkaar doorgeven.
- Korter en langer. Meer kort nieuws (twitter) zal tot meer grote verhalen leiden. Via korte berichten wijzen mensen elkaar op langere interessante verhalen.
- Snel en traag. De supersnelle consumptiecyclus van het nieuws zal parallel lopen met grootschalige onderzoeksprojecten.
- Nieuwe technieken. Er zullen nieuw technieken voor nieuwsproductie worden gebruikt, zoals algoritmische data-analyse, informatie visualisatie, verwerken van input van burgers, terugkoppelingssystemen met inbreng van publiek, automatisch gegenereerde verhalen, productie van dataverhalen. Tegen 2020 zullen de meeste data-analisten, designers, en interactie-experts over veel fijnmaziger gereedschap beschikken dan ze nu hebben.
- Voorlopers. Kleine experimenterende groepen journalisten zullen telkens voor de nodige vernieuwingen zorgen.
Ga door tot je het door hebt
Als je de nieuwe journalistieke houding in een mantra zou willen samen vatten dan is de volgende uitspraak daar een goede kandidaat voor: Ga door tot je het door hebt (proceed untill apprehended): blijf zoeken, blijf proberen, totdat er iets zinvols naar boven komt. Vaste richtlijnen zijn er niet meer.
