Betaalde content is niet meer het verdienmodel van de toekomst voor de journalistiek. Content waarmee je big data kunt genereren, is dat wel. Dus daar zal de School voor Journalistiek in Utrecht zich in de toekomst op richten bij het ontwerp van haar opleiding.
De School voor Journalistiek wil in de toekomst graag meer docenten werven die studenten kunnen opleiden om content te maken die big data genereert. Maar hoe doe je dat? Is Facebook hiervan niet het schoolvoorbeeld met haar ‘clickbait’ en Fake News? En voor wie genereer je die big data eigenlijk? Voor de burgers in een democratie die goed geïnformeerd willen worden (voor mij de belangrijkste taak van de journalistiek)? Of doe je dat voor wie veel geld kan betalen voor die data: de overheid en grote bedrijven die willen adverteren?
Trending topics
Toevallig worstel ik precies met dit soort vragen bij mijn promotieonderzoek. Ik wilde voor het laatste deel van mijn promotie een paar maanden geleden zelf een big data-analyse doen. Ik had me al goed ingelezen in ‘topic modeling’, een methode waarbij je een algoritme door grote databases met tekst haalt. Je vraagt het algoritme om een bepaald aantal topics te vinden die het meeste voorkomen in groepjes in die teksten.
Het doel was om zo ‘institutionele logica’ in de (waarde)proposities van mediabedrijven in kaart te brengen. Welke topics zijn bijvoorbeeld ‘trending’ in jaarverslagen, websites en andere teksten die mediabedrijven presenteren aan de buitenwereld? Is de boodschap die zij brengen vooral gericht aan de adverteerder of lezer als klant?
Geloof
Het algoritme zou me lijstjes geven met woorden van de meest voorkomende topics in die teksten. Maar wat kon ik daar dan vervolgens mee? Alleen onderzoekers die diep in de materie zitten, kunnen iets halen uit dit soort lijstjes, liet ik mij vertellen bij een workshop over deze methode. Ondanks dat ik inmiddels goed ben ingevoerd in mijn onderwerp, geloofde ik niet dat deze big data-analyse me zinnige inzichten zou geven.
Ik weet het: als wetenschapper mag je niet geloven. Maar het punt dat ik wil maken is dat algoritmen met informatie kunnen komen waar journalisten die geen specialist zijn weinig mee kunnen. Om studenten iets te leren over big-data-analyse heb je ook docenten nodig die goed wetenschappelijk onderzoek kunnen doen of die op z’n minst iets over statistiek hebben geleerd aan de universiteit. Heeft een hogeschool hen iets te bieden?
Fake news markt
En nog iets… Als je kiest voor het big-data-verdienmodel, waarom dan niet het beroep journalistiek opheffen? Dat zou wel zo eerlijk zijn. Ga gewoon met open vizier voor targeted reclame en propaganda. Een groot deel van de Nederlanders wantrouwt journalisten en dat heeft vast ook hier iets te maken.
En hoezo zou er geen markt zijn voor betaalde content? Ongeveer de helft van de Nederlandse bevolking sprak zich onlangs bij een referendum uit tegen het gebruik van hun big data. Adverteerders weten ook maar al te goed dat targeting met big-data-analyses averechts kan werken omdat het mensen afschrikt. Ik herken die instinctieve afkeer van het kille ‘contact’ met robots en vrees dat die groter zal worden in de toekomst.
