FAAQ (Frequently Asked Aggregation Questions): Hoeveel woorden mag je van een ander medium overnemen zonder in problemen te komen? Heb je daarvoor toestemming nodig? Moet je de bron noemen en er naar linken?
Formeel mag er eigenlijk niks. Nadat het Hof in Leeuwarden de persexceptie onderuit haalde en de staatssecretaris dat bekrachtigde onder verwijzing naar Europese regelgeving is het gedaan met het onbekommerd overnemen van teksten, afgezien van zeer algemene nieuwsberichten.
Als er op een site een voorbehoud staat “op deze content rust copyright, overname zonder toestemming is niet toegestaan” is overname van andere dan zeer algemene nieuwsberichten niet toegestaan (zie @JensvandenBrink op Nieuwe Reporter). In 1999 pleitte Christiaan Alberdingk Thijm al voor schrappen van deze uitzondering.
50 woorden
Maar wie het bij 50 woorden of minder houdt, netjes de bron vermeldt en linkt, zit redelijk safe. Zie bijvoorbeeld de tekst op de website van de Wegener-krant PZC: “Het is toegestaan maximaal 50 woorden van een artikel over te nemen, als daarbij de PZC duidelijk als bron wordt vermeld en er wordt gelinkt naar het originele verhaal op de website van PZC” (via @ConnorClerx)
Toevallig is 50 woorden precies het aantal dat Dichtbij, een website met een zekere aggregatie-reputatie, zegt te aggregeren. Drimble, de grootste aggregator van Nederland, zegt zelfs “minder dan 50” woorden over te nemen.
exclusief de kop
Beide sites zitten er enigszins naast. Dichtbij aggregeert namelijk 50 woorden EN de titel, dat zijn er meestal bijna 60. Drimble aggregeert 300 tekens (ook exclusief kop) en dat komt ook vaak boven de 50 uit (zie hierboven hoe Dichtbij en Drimble beide een bericht van Omroep Gelderland overnemen).
Dat precieze aantal is voor aggregators van belang omdat het uitgevoerd wordt door robots. Die kunnen wel tellen maar niet denken. En dat is een probleem.
drie partijen
Aggregatie moet goed zijn voor drie partijen: het publiek dat informatie bij elkaar verzameld ziet, de aggregator die verdient aan advertenties en de originele bron waar mensen naartoe gaan als ze het hele bericht willen lezen.
Dit maakt ook meteen duidelijk waar de zwakke plekken zitten: als er zoveel geaggregeerd wordt dat je het oorspronkelijke bericht niet meer hoeft te lezen en als er niet rechtstreeks naar de bron wordt gelinkt. Bij korte berichten is 50 woorden dus teveel. Leer de robot iets nieuws.
- Aggregeer maximaal de helft van een bericht, en nooit meer dan 50 woorden (inclusief de kop).
- Zet altijd een duidelijke link naar de oorspronkelijke bron in het bericht.
- Maak een eenvoudige opt-out regeling voor bronnen die niet geaggregeerd willen worden.
De praktijk
Doen bekende aggregatoren dat?
Google News wel: altijd minder dan 50 woorden, een duidelijke link plus een opt-out optie.
Dichtbij bijna: korte berichten worden door de 50 woorden bijna integraal overgenomen, en ze pakken de kop erbij, opt-out is wel mogelijk.
Drimble niet echt, de 300 tekens exclusief de kop is vaak meer dan 50 woorden, de bron staat wel op de eerste pagina, maar wie daarop klikt komt op een tweede Drimble pagina (weer met reclame natuurlijk) en daar is de bron verstopt, opt-out is niet duidelijk.
