Je kunt het cynisch noemen, maar voor kranten is een allesvernietigende orkaan als Sandy een geschenk uit de hemel. In een week trokken Amerikaans kranten meer lezers dan in de hele maand ervoor. In tijden van crisis bewijzen professionele verslaggevers hun waarde. Maar ook in goede tijden. De laatste oplagecijfers – van voor Sandy – laten zien dat Amerikaanse kranten het steeds beter doen.
Videoverslaggever Brian Donohue (foto) weet eigenlijk niet precies hoeveel kijkers hij trekt via de website van de Star Ledger, de regionale krant waarvoor hij werkt. ‘De hoofdredacteur begint er ook niet over,’ vertelt hij. ‘Dus: so far, so good.’ Donohue maakt al ruim vier jaar nagenoeg iedere dag een video nieuwsitem dat verschijnt op de website van de krant, nj.com. Het staat hem vrij te rapporteren over wat hij wil. Politiek, achtergronden, human interest, weird stuff. ‘Het maakt niet uit zolang het maar nieuws is en het liefst een gesprek kan opleveren,’ aldus de veertiger met twee kleine kinderen. Soms ook maakt hij een nieuwscolumn; scherp, grappig en informatief.
De Star Ledger is de regionale krant van Newark en omstreken, op een schamel kwartier treinen van Manhattan. Maar deze stad is in tegenstelling tot zijn dandy buurman, een heerschap dat graag over het hoofd wordt gezien. Met een etnisch versplinterde en overwegend laagopgeleide bevolking van een half miljoen mensen wil het maar geen economische vooruitgang boeken. De werkloosheid gaat gestaag richting de tien procent. Newark is een van de armste en gewelddadigste steden in de VS. En ondanks dat – if it bleeds it leads – is er geen lokale omroep in Newark; want zonder noemenswaardige koopkracht voor adverteerders niet interessant.
Verlaten
‘Voor ons was dat juist de reden een online videonieuwsdienst te beginnen,’ legt Donohue uit. ‘Een kans, maar ook een experiment.’ De Star Ledger begon met een dagelijkse nieuwsuitzending vanaf de redactievloer. Compleet met nieuwslezer, regisseur, een team van redacteuren en een video-editor. Dat is nu zes jaar geleden. Van die ambitie is inmiddels weinig meer over. De studio is er nog wel; een verlaten cirkel van stoelen en een desk, een mengtafel, gedateerde laptops en twee cameraopstellingen. ‘Ik ben bij ons de enige verslaggever die videoproducties maakt,’ aldus Donohue. ‘En voor zover ik weet de enige in de VS bij een regionale krant.’
Sandy
De directeur van de journalistieke praktijkopleiding van de City University New York (CUNY), Jere Hester, weet er zo gauw ook geen te noemen. Hij kent de Star Ledger goed. ‘Wij hebben daar regelmatig stagiaires en er blijven ook altijd wel wat mensen hangen.’ Op momenten dat een storm met een omvang van Sandy voorbijraast, en het alle hens aan dek is, weten de lokale media en de journalistiek-opleidingen elkaar goed te vinden. Hester: ‘Onze studenten coveren voor hun opdrachten de hele New York regio. Dat zijn producties van een goed niveau. Tijdens Sandy gebruiken professionele media die reportages volop.’
De producties van de studenten verschijnen als eerste op de site van de school. Soms biedt CUNY een verhaal ook exclusief aan. Dat kan zijn aan de New York Times, waar de school praktisch naast zit, maar ook aan een krant als de Star Ledger. Dat zijn overigens niet alleen videoproducties. Studenten journalistiek worden geacht zichzelf breed te scholen. De als krantenverslaggever opgeleide Donohue doet nu alle videoproducties alleen, en heeft zichzelf de technieken moeten leren: filmen, redigeren en online zetten. ‘En volgens mij gaat dat goed,’ schat Hester in. ‘Wij leren de studenten volledig zelfstandig, ondernemend en multimediaal te werken.’ De digitalisering heeft iedereen tot journalist gemaakt, en dus: ‘alleen de breed geschoolde vakman kan daarmee nog concurreren’.
Studenten volgen aan CUNY een anderhalf jaar durende masteropleiding waarbij theorie en praktijk volledig zijn verweven. Centraal op de twee verdiepingen van de opleiding ligt de centrale newsroom, met daaromheen de verschillenden radio- en televisiestudio’s, editing rooms en klaslokalen. In de newsroom worden alle producties gemaakt. ‘De meeste producties en websites worden gemaakt als onderdeel van vaste lesprogramma’, legt Hester uit. ‘Dat gaat wel het hele jaar door, en we coveren veel lokaal nieuws dat de professionals laten liggen, maar we hebben niet de ambitie een 24/7 nieuwsdienst in de lucht te houden.’
Schoolsite
Vanuit de school website NY City News Service zijn de meeste studentenproducties en hyperlocal zustersites van de CUNY-studenten te vinden. In de laatste fase van de studie lopen de studenten een stage. ‘Sommige komen dan in Afghanistan terecht, of op een bureau in Rusland. Dan blijkt hoe onmisbaar het opdoen van praktijkervaring op school is,’ bepleit Hester het hebben van een publiekelijk toegankelijke website voor journalistiekopleidingen. ‘De meesten daarom kunnen zo meedraaien in de redacties, gewend aan het moeten produceren voor een echt publiek.’
Dat de studenten daarmee ook daadwerkelijk publiek bedienen, bleek tijdens orkaan Sandy, toen ze in sommige gevallen als een van de eersten ter plekke waren. Vooral op de plaatsen waarvoor de Networks (ABC, CNN, FOX, etc.) aanvankelijk geen interesse hadden. ‘Orkaan Sandy was voor de studenten een uniek leermoment, hoe wrang de aanleiding ook was’, vertelt Hester. ‘Sommigen woonden zelf in getroffen gebieden en konden unieke reportages maken uit de eerste hand.’ Want het nieuws komt natuurlijk niet alleen uit Afghanistan. ‘Meestal gebeurt het belangrijkste om de hoek.’
Digitale abonnee
Ook Donohue stond vooraan bij Sandy. Hij was de eerste met videomateriaal van het aan land komen van de orkaan. Dat is de kracht van regionaal verslaggever zijn. Hij kent het gebied als geen ander. Maanden eerder was hij nog aan de Jersey Shore vanwege een opmerkelijk verhaal over kustbewoners die procederen tegen de overheid, omdat die weliswaar beschermende duinen bouwt, maar daarmee ook hun – dure – zeezicht belemmert. Hij wist zo met de komst van Sandy precies waar hij moest zijn om veelzeggend beeldmateriaal op te nemen zonder zelf teveel risico te lopen. Andere verhalen die Donohue maakt gaan over een nieuwe wet die hondenbezitters verplicht hun dieren in een gordel te plaatsen in de auto – waarmee de staat New Jersey de eerste en enige in de wereld zou zijn – of de strapatsen van de populaire gouverneur Chris Christie, een hoogvlieger binnen de Republikeinse Partij.
Met de Star Ledger gaat het trouwens best goed. Net als met steeds meer andere Amerikaanse kranten. In het half jaar tot en met afgelopen september zijn de hard copy oplages van de eerste 613 kranten met gemiddeld 0,2 procent gezakt, maar de weekend abonnees van de 528 grootste met 0,6 procent gestegen. En daar zitten het mogelijk omzet verhogende verkiezingseffect en Sandy nog niet in.
Of de gemiddelden hier veel zeggen over de algemene staat van de kranten, is twijfelachtig. Daarvoor zijn de verschillen te groot. Sommige kranten doen het erg goed; met toenames van veertig procent en meer, veel meer anderen doen het juist een beetje slechter. De oorzaken lijken dan divers. Wel duidelijk is dat de digitale opmars doorzet. Gemiddeld genomen is het aandeel van het digitale abonnement in de verspreiding van de kranten in het half jaar voor september in Amerika met ruim vijftig procent toegenomen; van 9,8 naar 15,3 procent.
Alternatief
Volgens de oplagecijfers heeft de Star Ledger er in het afgelopen jaar 48 procent lezers bij gekregen, overwegend digitale abonnees. Dat is mogelijk een reden dat het management nog even doorgaat met het video-experiment, ondanks dat het de kijkers-statistieken niet met Donohue deelt. ‘Misschien zijn mijn kijkersaantallen wel heel laag,’ zegt hij. ‘Maar als investering in een periode die ongetwijfeld gaat komen – waarin internet en televisie volledig digitaal geïntegreerd zijn – geloof ik er wel in. Tegen die tijd zijn wij serieus een alternatief voor de netwerken en de kabelzenders. En dan hebben wij al een naam in het gebied met trouwe kijkers.’
