Traditionele nieuwsmedia doen steeds minder verslag van lokale politieke besluitvorming en andere belangrijke zaken die spelen in een gemeente. Burgers worden niet langer onafhankelijk geïnformeerd, met alle gevolgen van dien: hel en verdoemenis zullen over de democratie neerdalen…
…of zal het zo’n vaart niet lopen? Feit is dat een maatschappij die zijn checks and balances verwaarloost een gevaarlijk risico neemt. Of in ieder geval een duur risico. De oogst van deze maand’s geilende, blunderende, lekkende, liegende, falende, (schijn van) stelende of maffiose lokale bestuurders is weer aanzienlijk. En ken je die wethouder die ondanks dat hij niet kan rekenen staatssecretaris van Financiën werd, verantwoordelijk voor de nationale belastingherziening?
Nou ja, wat zeker niet helpt is cynisch worden. En dat doen dan ook lang niet alle mensen. Onderzoek van het lectoraat Crossmediale Kwaliteitsjournalistiek van Hogeschool Utrecht liet zien dat een groeiende groep zich niet neerlegt bij de desinvesteringen van Big Media en zelf een lokale nieuwsdienst begint. En zo een desolaat lokaal nieuws ecosysteem in leven probeert te houden. Soms tegen de verdrukking in. Want andere onderzoeken (o.m. Denemarken, Verenigde Staten en Nederland) naar lokale mediasituaties laten zien dat in afwezigheid van een of meer kwaliteitsmedia van enige omvang de lokale nieuwsproductie zelfs nagenoeg tot stilstand kan komen.
Afhaken
In tegenstelling tot de verwachting dat bij terugtredende klassieke media nieuwe online initiatieven de nieuwsmarkt overnemen, gebeurt het omgekeerde: het nieuwsaanbod droogt op. De kleine start-ups lijken niet de middelen en menskracht te hebben om verslag te doen van de gebeurtenissen die bepalend zijn voor politiek, economie en sociale infrastructuur in een gemeente. Denk aan ingrijpende openbare werken, financiële schandalen, politieke incompetentie, corruptie etc., zaken die de gemeenschap aangaan.
Dit fenomeen is goed te verklaren uit de economie van vraag en aanbod. Als media niet langer duiden wat er in een gemeente gebeurt, neemt ook de aandacht daarvoor af; er is geen vraag naar een product waarvan niemand weet dat hij er behoefte aan heeft. Zo nemen nieuwsproductie en nieuwsconsumptie geleidelijk af tot het niveau waarop geen enkel verdienmodel meer rendabel is. Nieuwsproductie en nieuwsconsumptie zijn economisch verknoopt; media verkopen lezers en kijkers aan adverteerders. Als geen consument meer aandacht heeft voor lokaal nieuws, bereikt ook de adverteerder die consument niet en haakt af. De teloorgang van een nieuws ‘ecosysteem’, waarin politiek, burger en media de democratie levend houden, is zo een feit.
Alles nieuws is lokaal
Op de dag van de Lokale Journalistiek, aanstaande 11 juni, presenteert het lectoraat Crossmediale Kwaliteitsjournalistiek van Hogeschool Utrecht nieuwe cijfers over de samenstelling van de groep hyperlocals in Nederland. Met verrassende resultaten over motieven en ambities van de lokale nieuwsondernemers in Nederland.
Op het programma staat verder een debat tussen publiek en een panel van Hans Laroes (oud-hoofdredacteur NOS-Journaal, deed onderzoek naar de lokale journalistiek in Delft), Bart Brouwers (oprichter van dichtbij.nl en hyperlocal e52), Mike Ackermans (voormalig hoofdredacteur bij TMG), Tanja van Bergen (docent lokale journalistiek SvJ) en SvJ-lector Piet Bakker, over de stelling.: Alleen lokaal kwaliteitsnieuws kan de journalistiek redden. Discussieleider is hyperlocalonderzoeker Marco van Kerkhoven.
Workshops
In de middag kunnen deelnemers kiezen uit twee van drie workshops onder leiding van Hans Laroes, Mike Ackermans of Tanja van Bergen. Inschrijven gebeurt op de dag zelf. De onderwerpen van de middag zullen zijn:
1. lokale kwaliteitsjournalistiek: ‘Zullen wij het dan maar doen? De regionale journalistiek redden?’. Door Hans Laroes.
2. lokale journalistieke praktijk. ‘Eerbied voor het klein bier’. Door Tanja van Bergen.
3. lokale verdienmodellen. ‘Geld verdienen met Hyerlokaal Digitaal. Kan dat, of is het liefdewerk-oud papier?’. Door Mike Ackermans.
Na de workshops, 16 uur, is er een afsluitende terugkoppeling en aansluitend een netwerkborrel. Voor lunch, een koffie en thee tussendoor wordt gezorgd.
Aanmelding is gratis en kan tot maandag 8 juni via kenniscentrumfcj@hu.nl. We beginnen om 9.30, de dag is afgelopen om 17.30. De locatie is Padualaan 99, School voor Journalistiek in Utrecht.
