Het WK in Brazilië is een perfecte gelegenheid voor photoshop-artiesten en andere digitale knutselaars om hun kunsten te vertonen. We zien Dirk Kuyt als Tour-fietser, Louis van Gaal als Jezus Christus en Robin van Persie als Superman.
Bij de spectaculaire overwinning van Duitsland op Brazilië was het al snel raak: scheefhangende voetbalvelden, Braziliaanse coctails verpulverd door Duits bier, Van Gaal die de overwinning opeist, en veel Christusbeeldvariaties: Angela Merkel als Christus, het standbeeld van Christus dat de lucht in gaat, de kleuren van de Duitse vlag krijgt, de kop van de Duitse adelaar…
Lang niet alles was nieuw. De Christus met zijn hand voor zijn gezicht is minstens uit 2008 volgens Tineye terwijl ook andere versies van dit beeld eerder zijn gepubliceerd (het is een beeld in Oklahoma City). En het scheefhangende voetbalveld is ook bij eerdere wedstrijden getwitterd.
Grappen moeten niet origineel zijn maar leuk. Bij nieuws is dat anders, daar verwacht je als iets als “nieuws” gebracht wordt dat het ook nieuws is. En geen opgewarmd kiekje.
Toch gebeurde dat. Als snel circuleerden er geruchten over over relletjes in Braziliaanse steden. En als er dan geen foto is dan zoek je er eentje bij. Een actuele stockfoto dus. Twee foto’s doken met enige regelmaat op.
Riots in Brazil have started. #WorldCup2014 pic.twitter.com/3hQ3hIWxA3” hahahahahahahahahahaha Go Deutschland!
— Briän (@glitch9009) 8 juli 2014
Riots have already started in Brazil… pic.twitter.com/EncfbQUA0X
— World Cup 2014 (@World) 8 juli 2014
Het waren geen recente relfoto’s. De eerste foto was ruim een jaar oud, ook de tweede foto dateerde uit juni 2013.
Vooral opmerkelijk was de grote hoeveelheid retweets die de beide plaatjes kregen: tussen 6 en 8 duizend (daar zitten ook eerdere retweets tussen, en retweets met opmerkingen over de onjuistheid van de datering).
Niet alles was nep. De foto over het verbranden van de vlag klopte wel. Via Google Images en Tineye was er in ieder geval geen ouder origineel op te sporen.
Vreemd is wel dat zoveel mensen erin stonken, de bron was World Cup 2014: “Unofficial, not affiliated with FIFA or Adidas. Parody.”
Een recent ING-onderzoek ging over dit soort “nieuws op sociale media” en de rol van journalisten: “more crowd-checking, less fact-checking”. Wat crowd-checking is weet ik niet precies, uiteindelijk werd er ook op Twitter duidelijk dat er wat mis was met de foto’s. Buzzfeed had al snel een verhaal over de plaatjes. Maar tegelijkertijd waren er duizenden retweets. De crowd was kennelijk niet geheel overtuigd. Maar journalisten zouden natuurlijk beter moeten weten, toch maar weer gaan checken…
@PietBakker thx voor headsup / we moeten verdomme straks nog dingen gaan *checken*
— Jeroen Wollaars (@wol) 8 juli 2014
