Wat gebeurt er als je een direct lijntje legt tussen de lezer en de bron van een verhaal? Wanneer je als lezer direct al je vragen kunt stellen aan iemand die een interessant verhaal heeft? Wat voor rol speelt de journalist dan in dat proces? Cross lokaal journalistiek platform SmallStreamMedia experimenteerde met deze vorm van publieksparticipatie tijdens het WeMakeThe.City festival in Amsterdam. Centraal tijdens dit festival, dat eind juni voor het eerst plaatsvond, waren actuele stedelijke vraagstukken. Een week lang konden bezoekers via thematische routes allerlei bestaande burgerinitiatieven bezoeken in Amsterdam. Enerzijds om te kunnen horen aan welke innovatieve oplossingen er allemaal wordt gewerkt in de stad en anderzijds om kennis en inspiratie met elkaar te kunnen delen.
Wat kan de randstad leren van regionale initiatieven?
SmallStreamMedia besloot tijdens dit festival het perspectief breder te trekken dan Amsterdam. Aan de hand van het dossier Kansen van Krimp waarin via verschillende artikelen regionale innovatie word onderzocht stelden zij de vraag; ’Wat kan de randstad leren van regionale initiatieven?’. In het kantoor van VersPers, te A-lab in Amsterdam werd hiervoor tijdelijk een telefooncentrale gestationeerd. Hier konden bezoekers van het festival een direct lijntje leggen met bronnen die expertise hebben op bepaalde vraagstukken zoals eenzaamheid, vergrijzing en de energietransitie. Zij konden kiezen om te bellen met Anne Hilderink uit Groningen die daar een zorg co-operatie startte of gemeenteraadslid Julie Meijers uit Stein of Carien Kloosterman, bewoonster van Horst aan de Maas in Limburg. Het contact met deze vrouwen was eerder gelegd tijdens de onderzoeksfase van de ‘Kansen van Krimp’, maar nog niet verwerkt tot artikelen. Voordat de journalist hen opnieuw zou benaderen, wilde SmallStreamMedia via een experiment zien wat er gebeurt als je het publiek eerst in direct contact brengt met de bron van een verhaal.
Voor de festivalbezoekers waren 3 telefoons beschikbaar gesteld met voorgeprogrammeerde nummers erin. Op een instructiebrief was onder andere het volgende te lezen; Door zelf te bellen met Stein, Horst aan de Maas en Kloosterburen word je onderdeel van het journalistieke proces. Welke vragen zou jij stellen als je journalist was?
Wat gebeurt er als je de journalist verwijdert uit het journalistieke proces?
Het antwoord ligt wellicht voor de hand. Niets.
Van de kleine groep van ongeveer 50 mensen die tijdens het festival een bezoek aan het A-lab bracht, besloot niemand een lijntje te leggen naar specifieke experts. Natuurlijk zijn er een hoop redenen te bedenken waarom niemand deelnam aan het experiment tijdens WeMakeThe.City. Onvoldoende marketing, weinig interesse, onhandige locatie of de hoge drempel van een onbekende bellen. Het zal dus ook niet de laatste keer zijn dat SmallStreamMedia de tijdelijke centrale zal neerzetten op een openbaar event.
Tot die tijd concludeert Geesje van Haren van SmallStreamMedia dat de journalist voor nu nog even onmisbaar is. Onbekende mensen bellen, zonder zeker te weten of er een goed verhaal te halen is, vormt inderdaad een hoge drempel. Waarom zou je ook? Maar als jij de telefoon niet oppakt om uit zoeken wat de randstad kan leren van een klein zorg coöperatief in Groningen, dan doet misschien wel niemand het.
Even los van het bovenstaande experiment, is de vraagstelling op zichzelf natuurlijk interessant. Het onderzoeken van de grenzen en de rol van de journalist, juist vanuit de praktijk, dat is precies waar het onderzoeksproject ‘Exploring the limits of journalism‘over gaat.
