Ik heb me nog nooit zo geraakt gevoeld door het beeld van een ontploffende bom als bij het zien van de animatiefilm van Jules Calis: “Het kan een ander altijd gebeuren, maar jou niet” over een militaire actie in Afghanistan. De animatie van zo’n vier minuten draait op de tentoonstelling Stripjournalistiek, de tekenaar als verslaggever in het Persmuseum in Amsterdam.
Bij het zien van een verschrikt, bebrild en behelmd gezicht dat uit de stofwolken van een zojuist ontplofte bermbom tevoorschijn komt, vraag ik me af hoe het kan dat ik zo van mijn stuk ben door een tekening.
Eigenlijk weet ik het meteen. Er wordt hier gewoon een goed verhaal verteld. Dat komt harder aan dan realistische filmbeelden. Maar toch raar, dat een geanimeerde strip meer impact heeft dan tv-beelden of een verhaal met foto’s in de krant. Hoe kan dat?
Strip = tv+krant
Wat een strip voor heeft op tv is dat de zelfde gebeurtenis verhalender verteld kan worden. De tekenaar heeft alles in de hand: hoe de hoofdpersoon in beeld komt, welke scenes worden getoond, vanuit welk perspectief, en vooral: in welke stijl. Daarmee beschikt hij over alle middelen om een goed, realistisch verhaal te vertellen. En dat kan je diep raken.
De striptekenaar staat dichtbij de verhalende journalistiek in kranten. Maar de strip doet meer. De strip combineert de kracht van het geschreven verhaal met de impact van realistische beelden. Niet raar dat dat erin kan hakken.
Maar waarom zien we dan zo weinig verslaggeving in de vorm van strips? Het kost veel tijd en geld om het te maken. Maar wat misschien nog meer telt, is dat journalistiek actueel moet zijn. En een stripboek is niet zomaar gemaakt. Toch valt er veel voor te zeggen om wel meer met strips in de journalistiek te werken. Een goede strip maakt een monument van het moment, zoals Calis dat op zijn blog noemt.
Dat is precies waar een deel van de journalistiek heen wil: meer bezinning op wat ingrijpende gebeurtenissen voor ons betekenen. Geen beter middel om dat te bereiken dan de strip.
Ga het zelf zien in het Permuseum, waar ook het getekende verhaal te zien is van een wanhopige vrouw uit Tjettsjenië van de grondlegger van de journalistieke strip Joe Sacco. Dan zie je wat journalistiek kan doen. Het blaast je van je sokken.
Hier kun je de animatie op YouTube zien
