Marjolein Pijnappels, oprichter van Studio Lakmoes, maakt illustratieve infographics bij wetenschappelijke en overheidspublicaties. Dinsdag 10 mei spreekt ze tijdens de tijdens de
Door Winny de Jong
“Veel van de infographics en visualisaties die we maken, zijn ook bedoeld voor online publicatie. Soms gaat ’t om statische infographics, soms zijn ze interactief. Dan kunnen msensen zelf data invoeren en wordt dat weergegeven in de grafiek.”
Online – offline
“Het maken van een statische infographic voor online gebruik vraagt niet echt om een andere samenwerkingsvorm dan offline producties. Dan is het web een digitale pagina, een online spread of vel. Net als papier kent het medium dan vaste dimensies. Alleen responsive design, dat je design ook leesbaar is op een klein formaat, speelt online wel een rol, maar bij bij printmedia niet.
Bij interactiviteit of animatie is het extra belangrijk om vooraf vast te leggen wat je wanneer gaat doen en wanneer de klant akkoord geeft. De consequenties van teruggaan naar een eerder stadium zijn groot bij een online productie: het is kostbaar om andere functies of een extra poppetje toe te voegen.”
Waarom
“Het belangrijkste voor een goede samenwerking is dat iedereen weet voor wie de productie bedoeld is. Wat wil je vertellen? Wat is de hoofdboodschap? Het is belangrijk dat iedereen het daar over eens is. Anders kun je heel mooie dingen maken, maar kom je er aan het einde achter dat het toch niet goed is.
In tweede instantie is het belangrijk dat je klanten zich kunnen voorstellen wat je gaat maken. Op het moment dat je een interactieve productie maakt voor het web, hebben klanten vaak moeite zich voor te stellen hoe het eindresultaat wordt. Klanten zitten vaak niet in het creatieve vak – ze zien pas hoe ’t wordt als het al af is. Daarom is het belangrijk om uit te leggen wat je gaat maken: ‘Als je op dit drukt, dan zie je dat’.
Want stel je voor dat je een idee hebt voor een interactieve infographic. Je hebt data voor de jaren 2000 tot en met 2016. Je weet welke grafiekjes je gaat maken, en koppelt het csv-bestand aan de grafiek. Dan besluit de klant dat ze ook de data van drie jaar eerder willen laten zien. Dan moet de infographic opnieuw vormgegeven worden, want je moet meer data in dezelfde ruimte laten zien. Misschien zit de extra data nog niet in het csv-bestand, en mogelijk moet de programmeur de infographic of zelfs de website aanpassen. Mensen hebben vaak niet door dat er nog meer bij komt kijken dan het toevoegen van de data. Klanten denken vaak ’oh, dat voeg je zo even toe’, en weten niet dat er zo veel meer achter zit.”
Verwachtingsmanagement
“Om klanten te laten zien hoe het eindproduct zal werken zonder het helemaal te maken, maken we mock ups. Die statische plaatjes laten zien welke functies waar komen te zitten. Ook in het proces geven we aan dat je, als je wilt, later altijd nog iets kan wijzigen. Dat kan, maar dan moeten we kijken naar het budget en de planning. Het is verwachtingsmanagement: als je het van te voren aankondigt is het OK. Projecten gaan vaak iteratief. Je stopt niet iets in een doosje en dan komt er iets uit. Klanten moeten weten dat dat niet zo is; dat het OK is als dingen vijf keer op en neer gaan.
Daarom is slim om klanten vooraf te laten weten welke stappen je gaat nemen: wij bepalen eerst de boodschap, het doel, en de doelgroep; dan analyseren we de informatie; vervolgens maken we een structuur – een blauwdruk of wireframe met welke informatie we waar willen hebben; daarna bepalen welke functionaliteiten waar moeten komen – ga je animeren of is dat interactief?; dan gaan we bouwen.
Dit zijn onze stappen – zo werken wij. Wat voor jezelf heel logisch is, is voor de klant misschien nieuw of niet logisch. Iedereen werkt anders. Dus laten we onze klanten onze werkwijze weten, en geven we aan wanneer zij kunnen reageren. Die uitleg zorgt ervoor dat je samen weet hoe het proces gaat verlopen. Hoe meer je kan uitleggen over hoe je werkt, hoe soepeler de samenwerking.”
Workflow
“Die praktische flow van een project belangrijk. Als mensen niet goed weten hoe dat werkt, moet je ze daar zo goed mogelijk bij begeleiden. Dan helpen we mensen bij het maken van keuzes.
Klanten komen met datasets of een rapport en zeggen ‘dit willen we vertellen’. ‘OK’, zeggen we dan, ‘maar voor wie wil je dit vertellen? Publiceer je intern, voor professionals, kleuters? En wat hebben die mensen aan dit verhaal?’ We stellen veel vragen. Vaak is de reactie dan ‘We moeten het hier toch nog even met het MT over hebben’. Dan komen ze een maand later terug, en dan is het vaak wel goed neergezet.”
Project Babel
“Zo maakten we samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), VNG International, Rijkswaterstaat, KING gemeenten en het Klimaatverbond de Lokale Energie Etalage. We wilden een toegankelijke portal maken om gemeentelijke data over duurzame energie op te ontsluiten. Rijkswaterstaat heeft een schat aan data, maar het is voor de gemiddelde beleidsmaker niet erg toegankelijk. Uit de duizenden indicatoren een selectie maken, en vervolgens zorgen dat deze op juiste wijze werd gekoppeld aan de interactieve website was niet makkelijk.
Stapsgewijs zijn we samen gaan onderzoeken wat de mogelijkheden waren. We zaten om tafel met mensen die allemaal een andere ‘taal’ spraken, en het was onze taak om ze allemaal elkaar te laten begrijpen. Meer dan het ontwerp van de website en de technische realisatie an sich was dat de uitdaging. We zijn regelmatig met de hele projectgroep bijeen gekomen, om met alle partijen om tafel te zitten: de inhoudsdeskundigen, de programmeurs van de opdrachtgever en die van ons, de ontwerper, de beheerder van de databases, en de communicatiemensen.
Uiteindelijk bleek na het testen dat het niet voor elke beleidsmaker vanzelfsprekend was hoe de zoekfunctie werkte. Daarom hebben we en infographic toegevoegd met toelichting. Die zie je de eerste keer dat je op de zoeken-pagina komt.”
Meer Marjolein Pijnappels? Volg haar op Twitter en Instagram, lees het Studio Lakmoes blog, of kom 10 mei naar haar luisteren in Pakhuis de Zwijger.
