Donderdag 19 april, vond bij Beeld en Geluid in Hilversum, de publieke, landelijke kick-off plaats van een nieuw interdisciplinair onderzoeksproject over de grenzen van de journalistiek. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Rijksuniversiteit Groningen, Journalistiek platform Verspers, creatieve broedplaats A-lab in Amsterdam en J-lab. In deze blogpost kun je niet alleen meer lezen over de opzet van het project maar ook over multimediale wijze waarop we gedurende de aankomende twee jaar over dit onderzoek zullen rapporteren.
De bijeenkomst bij Beeld & Geluid ging over de betrouwbaarheid van nieuws(media) en de journalistiek in tijden van nepnieuws en filterbubbels. De centrale vraag van het evenement was, hoe kunnen nieuwe, digitale initiatieven de journalistiek redden? Door verschillende sprekers werden innovatieve journalistieke concepten rondom o.a. nepnieuws, chatbots, blockchains en livestream journalistiek gepresenteerd. In de loop van het evenement werd duidelijk dat het journalistieke landschap aan het veranderen is op meerdere fronten tegelijkertijd. Daar tegen over staat dat juist journalistieke redacties moeite hebben om zichzelf opnieuw uit te vinden in dit veranderende landschap, zoals Albertine Piels (Hackastory) demonstreerde door middel van een publieksoefening waaruit bleek dat we nu eenmaal gewend zijn om te reproduceren wat we al kennen. Als we worden gevraagd een alien te tekenen, tekenen we allemaal ongeveer hetzelfde.
Binnen deze context hield één van de betrokken onderzoekspartners Geesje van Haren (Verspers), een presentatie over het nieuwe onderzoeksproject ‘de grenzen van de journalistiek’.
Interdisciplinaire projecten
Binnen het project, dat tot eind 2019 duurt, staat de vraag centraal: wat verstaan we nog onder journalistiek en hoe definiëren verhalenvertellers hun rol als journalist? Wanneer ben je nog een journalist en wanneer niet? Is er een grens? In een snel veranderend – digitaal – medialandschap staat dit ter discussie. Hier is al wetenschappelijk onderzoek naar gedaan, maar tot nu toe miste het perspectief van de maker in de (her)definities van het journalistieke landschap.
De samenwerking tussen de hogeschool, universiteit en partners uit de beroepspraktijk maakt dat we het perspectief van de maker centraal kunnen plaatsen in het onderzoek. In de vorm van een actie-onderzoek kan tijdens elke stap in het maakproces van journalisten worden gereflecteerd en gerapporteerd over de journalistieke grenzen die worden ervaren en misschien wel doorbroken.
Met het cross-regionale platform Small Stream Media worden deze grenzen opgezocht. Er worden journalistieke producties gemaakt die de grenzen opzoeken van wat journalistiek is en door wie journalistiek kan worden bedreven. Dit wordt onderzocht door middel van verschillende vormen van publieksparticipatie en ook door samenwerking met mensen van buiten het journalistieke veld. Het onderzoek richt zich ook tot de vraag waar journalistiek wordt bedreven in een veranderend medialandschap. We zetten daarvoor visuele onderzoeksmethodes in zoals photo-voice. Photo-voice is een methode waarbij onderzoeksparticipanten zelf hun omgeving vastleggen met de camera. Met deze methode zullen we reflecteren op de grenzen die journalisten benoemen als het gaat over de ruimtelijke ervaring binnen hun dagelijkse werkomgeving.
Saskia de Wildt, visual storyteller en concept-ontwikkelaar, is vanuit J-lab verbonden aan dit onderzoek. Zij zal als onderzoekende maker vanuit de praktijk reflecteren op de aankomende journalistieke projecten.
