Bij gebrek aan goed onderzoek naar de Nederlandse lifestylejournalistiek moeten we het voorlopig met buitenlands onderzoek doen. In dat verband is het artikel interessant dat Folker Hanusch en Thomas Hanitzsch zojuist in Media, Culture & Society publiceerden over de gezichtspunten van Duitse en Australische lifestylejournalisten op hun vak.
Hanusch (Sunshine Coast, Australië) en Hanitzsch (München) zijn al een tijdje bezig met onderzoek in deze richting en publiceerden ook al een aantal interessante artikelen, onder meer over het genre lifestylejournalistiek in het algemeen, over reisjournalistiek en over de op dit moment sterk opkomende celebrity study. Dit artikel is een nieuwe stap, zij het tevens een vervolg op het (in de bibliografie vreemd genoeg niet vermelde) artikel dat Mark Deuze een jaar of acht geleden publiceerde.
Voor hun onderzoek interviewden Hanusch en Hanitzsch 89 lifestylejournalisten, 25 uit Australië en 64 uit Duitsland. Iets meer dan de helft van hen (56,2%) is vrouw. De gemiddelde leeftijd van de geïnterviewden is 40 jaar. Van de Australische journalisten hebben er 17 een academische graad, van de Duitse 53, bijeen de overgrote meerderheid dus. Ongeveer de helft van hen studeerde journalistiek of communicatie. De meesten zijn hun loopbaan in de ‘gewone’ journalistiek begonnen.
Is dit allemaal nog niet zo opmerkelijk, opmerkelijk in de huidige wereld van journalistiek gemor is wel dat de geïnterviewde journalisten het over het algemeen zeer naar hun zin hebben. De reden? Ze hebben hun hobby tot vak gemaakt.
Op het eerste gezicht blijkt de professionele attitude van lifestylejournalisten zich niet sterk te onderscheiden van die van andere journalisten. In ieder geval de basisvaardigheden en de ethiek zijn, volgens de geïnterviewden althans, dezelfde. Maar het doel en de oriëntatie zijn anders. Zo is het lifestylejournalisten vanzelfsprekend niet om nieuws in de klassieke zin van het woord te doen. Tussen het nuttige en het aangename kiezen zij voor het laatste. Ook beseffen zij dat een groot deel van hun werk dienstverlening is, ‘news-you-can-use’ zoals Hanusch en Hanitzsch het noemen.
Interessanter maar moeilijker te duiden is de derde rol die lifestylejournalisten voor zichzelf zien weggelegd: inspiratie. Het is een bekend maar onvoldoende onderzocht terrein: hoe mensen in journalistieke verhalen of programma’s een lifestyle vinden waarmee zij zich graag identificeren of die hun in ieder geval houvast geeft. Hier ook ligt, denk ik, de enorme betekenis van dit type journalistiek en de noodzaak het te onderzoeken: dat in onze moderne, vloeibare samenleving lifestylejournalistiek blijkbaar de imago’s levert waaraan behoefte is. Op basis van het onderzoek van Hanusch en Hanitzsch kan je in ieder geval concluderen dat journalisten het leveren van dergelijke imago’s als hun belangrijkste taak zien. Of zoals één van hen zegt: ‘it seems quite fluffy and glamorous on the surface but when you go down to it, beauty is essentially image, and image plays an incredible part in society.’
Dit wordt nog veel duidelijker als het over meer concrete onderwerpen gaat, gezondheid bijvoorbeeld of, nog duidelijker, obesitas. De vele programma’s op dat gebied betekenen voor wie het aangaat veel meer dan ‘gezonde’ mensen zich kunnen voorstellen.
Dit alles, tot slot, laat zich fraai uitdrukken in een plaatje. Het spreekt boekdelen.
