Ik weet het. Een kop mag niet met een vraagteken eindigen. En een artikel mag niet met ‘ik’ beginnen. Het zijn conventies. Gewoontes. Maar gewoontes veranderen.
De meest hardnekkige Nederlandse journalistieke conventie is die van hoor-en-wederhoor. Studenten journalistiek leren dat als eerste. Eindredacteuren letten er scherp op. Bij de Raad voor de Journalistiek wordt er vaak over geklaagd.
Logisch?
Maar is hoor-en-wederhoor wel zo logisch in het digitale tijdperk? Kan internetjournalistiek niet zonder?
Volkskrant.nl hoofdredacteur Laurens Verhagen (@LaurensVHG) was boos over het doorplaatsen op Joop.nl van een stuk van Peyman Jafari dat eerder op vk.nl had gestaan. Hij wilde het exclusief. Joop-hoofdredacteur Francisco van Jole (@2525) zei dat de columnist het gewoon had aangeboden. “Met de toepassing van wederhoor was dat eenvoudig te achterhalen.” Maar ook zonder hoor-en-wederhoor was dat duidelijk.
De uitdrukking “waarom geen hoor-en-wederhoor toegepast” is geen vraag maar vooral bedoeld als diskwalificatie: u bent geen echte/goede journalist.
Conversatie
Er zijn minstens drie redenen om online wederhoor grotendeels achterwege te laten:
- In de journalistiek gaat het om feiten en bronnen, zorg dat die in orde zijn. Wederhoor is een reactie, een mening – leuk, maar niet essentieel.
- Wederhoor” leidt tot vertraging en afzwakking. Bronnen reageren laat of niet, proberen de angel uit een verhaal halen en andere bronnen onder te druk zetten. Het leidt tot minder actueel en saaier (enerzijds/anderzijds) nieuws.
- Online zijn er genoeg opties om te reageren: comments, Twitter of Facebook, via mail, op je eigen blog. In het papieren tijdperk duurde het lang voordat je reactie geplaatst werd terwijl het helemaal niet zeker was dat die onverkort in de krant kwam.
Wederhoor zou je moeten beperken tot zaken waar de mening van een bron essentieel voor een verhaal is.
Als nieuws echt “een conversatie” is (Henk Blanken, @hbla), profiteert een stuk van reacties (dus van het ontbreken van wederhoor). Dichtbij-baas Bart Brouwers (@brewbart) suggereerde eens dat ‘onaffe’ verhalen meer reacties kregen – dus niet alles dichttimmeren.
Geen van de in dit stuk genoemde personen is om commentaar gevraagd, ze weten dat ze genoemd worden en kunnen gewoon reageren (makkelijk, onmiddellijk en ongecensureerd).
