Wat komt beter binnen: het verhaal van een ander, of hetzelfde verhaal waarin jij zélf de hoofdpersoon speelt? Journalismlab onderzoekt het in een experiment.
Dat is onderdeel van het tweejarig onderzoeksproject naar Immersive Journalism. Letterlijk betekent dit ‘onderdompelende journalistiek’. Die ervaring van onderdompeling kan op verschillende manieren bereikt worden: door inzet van technologieën als Virtual of Augmented Reality, door interactie in te bouwen of door de gebruiker zélf de hoofdpersoon te laten spelen. In eerdere experimenten onderzochten we de invloed van technologie en interactie op de houding en kennis van de gebruiker al (volg ons op LinkedIn, Twitter of via deze site voor de resultaten). Maar het onderzoeken van het laatste element bleek nog niet zo eenvoudig.
Daarvoor is namelijk een productie nodig waarvan een twee versies bestaan: één waarin je als gebruiker de hoofdpersoon bent en één waarin je als gebruikt naar de hoofdpersoon kijkt. We noemen de eerste variant een first person experience; de ander third person. Om een goede vergelijking te maken, zouden de twee versies idealiter helemaal hetzelfde moeten zijn, op de rol van de gebruiker na.
Een immersieve journalistieke productie met twee versies bleek helaas niet te bestaan. Het creëren van immersieve verhalen is immers al tijd- en kostenintensief genoeg als er maar één versie gemaakt wordt. Er zat dus maar één ding op: we maakten zelf een tweede versie.
Ervaringsdeskundige
We kozen een productie waarvan al een first person experience bestaat: De Verwarde Man. Het is Virtual Reality verhaal waarin je als gebruiker een psychose ervaart. Je kijkt niet toe hoe het een ander overkomt, maar ondergaat het zelf. Het verhaal is gebaseerd op de ervaringen van Jeroen Zwaal (44); vader, hulpverlener, coach én ervaringsdeskundige. Vijf keer maakte hij een psychose door. Jeroen besloot zijn verhaal openbaar en invoelbaar te maken om meer begrip voor verwarde mensen te creëren.
De grote vraag is: hoe lukt dat het best? Is dat door mensen in de huid van Jeroen te laten kruipen en de psychose zelf te laten doormaken met behulp van een VR-bril, of door hen te laten luisteren naar het verhaal van Jeroen zonder zelf een rol te spelen?
Zo ‘clean‘ mogelijk
Zoals gezegd bestaat de first person experience van dit verhaal. De third person variant moest hier zo goed mogelijk op lijken. Daarom hebben we Jeroen gevraagd om het verhaal waar de app om draait na te vertellen. We filmden dit met een 360-graden camera, zodat ook deze productie in de VR-bril bekeken kan worden. De vertelstem van Jeroen is hetzelfde, net als de opbouw van het verhaal. En ook de third person productie speelt zich af in Jeroens woonkamer. Daarmee lijkt de tweede productie zoveel als mogelijk op de eerste, waardoor we een zo ‘clean’ mogelijk experiment kunnen afnemen.
Daarin zullen we onderzoeken wat het effect van beide verhalen is op de houding van de gebruiker tegenover psychoses, en op hun vermogen om informatie over dit onderwerp te begrijpen en onthouden. We zullen ons experiment in januari starten. Uiteraard houden we jullie op de hoogte over onze bevindingen op deze website, op Twitter en op LinkedIn.
