Plasterk gaat de WOB aanpakken, een eind aan het misbruik maken volgens de Volkskrant. Hij had “van diverse gemeenten klachten ontvangen over oneigenlijk gebruik”. Dat zou gaan om “commerciële beroeps-WOB’ers” die erop rekenen dat de termijn waar binnen gereageerd moeten worden, overschreden wordt. Dat zou telkens een dwangsom van maximaal €1260 opleveren.
Waar bestaat dat misbruik eigenlijk uit? Volgens NRC Handelsblad zijn in het verleden o.a. Grave, Wijchen, Borne, Leiden, Bergambacht en Molenwaard “slachtoffer” geworden van misbruik.
Open sollicitatie
Dat bestaat eruit dat iemand een open sollicitatie of een marketingaanbieding aan de gemeente stuurt met daarin een verborgen WOB-verzoek (ergens aan het eind, in een tussenzinnetje). Als de ontvangende ambtenaar niet reageert volgt na zes weken een verzoek om de dwangsom over te maken.
Maar dat is dus geen misbruik, dat is een scam. En daar moet je de wet niet voor wijzigen.
Ten eerste zouden ambtenaren brieven zorgvuldig moeten lezen – vooral nu ze gewaarschuwd zijn. Maar belangrijker is, dat de belangenorganisatie van de Nederlandse gemeenten, de VNG, een handleiding heeft uitgebracht hoe tegen dit soort praktijken op te treden:
In beide gevallen adviseren wij u het bezwaarschrift niet ontvankelijk te verklaren, omdat er geen Wob-verzoek aan vooraf is gegaan. Zowel het marketingaanbod als de sollicitatiebrief dragen op geen enkele manier de kenmerken van een verzoek om informatie.
Lui en laf
Veel gemeenten betalen niet. Maar bij de gemeenten waar ze te lui zijn om de brieven te lezen en te laf om niet te betalen willen ze de dwangsom uit de WOB.
Voor journalisten (en burgers) die een beroep op de WOB doen, is dat een fikse achteruitgang. Gemeenten kunnen verzoeken voortaan weer eindeloos laten liggen.