De Volkskrant publiceert vandaag, 22 januari, analyses van chaotische conflicten in Mali en van conflicten in Jemen en Libië. Daarbij staan kaarten van het gebied. Helpen die om iets van de strijd te begrijpen?
Mali
Kees Broere beschrijft dat een Nederlands gevechtsvliegtuig in Mali op rebellen heeft geschoten. Daarmee lijkt de VN-missie om de rust in het gebied te herstellen te mislukken. Broere toont hoe chaotisch de strijd is tussen de verschillende groepen in het land en hoe lastig de positie van de Nederlanders die worden uitgedaagd door rebellen waar ze ook mee moeten samenwerken.
Goed verhaal. Maar door al die tegen elkaar strijdende groepen, wel lastig te begrijpen. Er staat een kaartje van Mali bij met de plek waar de Nederlandse Apache op rebellen heeft geschoten. Op die kaart kun je ook zien waar het VN hoofdkwartier ligt, en het lokale VN hoofdkwartier, en waar nog meer VN troepen gelegerd zijn. En je kunt ook nog zien wat voor een militairen en wapens Nederland inzet.
Helpt de kaart?
Snap je na het bekijken van het kaartje waarom rebellen zich willen wreken op de Nederlanders – zoals in de kop van het artikel staat? Nee, want er is geen rebel op het kaartje te ontwaren.
Dat is ook niet de bedoeling, zal de kaartenmaker zeggen. De kaart helpt je om te zien wat waar gebeurt.
Dat is waar. Alhoewel, niet helemaal. In het artikel staat bijvoorbeeld niets over het VN hoofdkwartier, noch over het lokale hoofdkwartier, noch over de wapens waarover Nederland beschikt.
Moet dat dan? zal de kaartenmaker vragen. Het is toch mooi om extra informatie in de kaart te stoppen.
Lijkt me niet in dit geval. Het artikel zit zo vol met informatie, dat je er naar snakt helderheid in te krijgen. Meer informatie kun je er dan niet bij hebben. De kaart helpt je niet om te snappen wie wie steunt en wie tegen wie vecht. Een schemaatje van wie tegen wie vecht was prettiger geweest.
Hieronder het artikel met de kaart. Daar weer onder de relaties tussen al de genoemde groeperingen zoals dat in het artikel worden besproken.
Libië en Jemen
Maar misschien werkt zo’n kaart toch wel. De Volkskrant heeft verrassend genoeg op deze dag nog zo’n doorwrocht verhaal over de chaotische relatie tussen rebellerende groepen. Dit keer in Libië en Jemen. De journalistieke vraag is of het Westen zich meer zou moeten bemoeien met wat er op dit moment in Libië en Jemen gebeurt in plaats van zich op Syrië te focussen. Heel actueel, gezien het aftreden van de president van Jemen later op de dag.
Soennieten en Sjiieten
Soennieten en Sjiieten in verschillende facties die het tegen elkaar opnemen, en dat in twee verschillende landen. En dan worden ze nog eens gesteund door verschillende landen met onderling strijdige belangen. Die chaotische toestand schept weer ruimte voor radicale jongeren uit andere landen om zich bij Al Qaida groepen aan te sluiten.
Daar moet je pen en papier bij nemen om dat uit elkaar te houden. Ook hier weer: prima artikel. En ook hier een kaart. Maar wel een andere kaart. Dit keer staan sommige van de genoemde groepen met verschillende kleuren in de kaart getekend. Kun je zien waar ze actief zijn.
Helpt dat wèl om het verhaal inzichtelijker te maken? Nauwelijks. Je ziet wel wie waar zit. Maar dat is niet het eerste wat je wilt weten als je zo’n complex verhaal leest. Ook hier geldt dat je allereerst wilt snappen hoe al die verschillende groepen zich tot elkaar verhouden. Een kaart is niet het beste middel om dat te laten zien. Een stroomdiagram zou handiger zijn.
Hieronder het artikel met daar weer onder een eigen schema waarin de in het artikel genoemde groepen staan.
Deze post staat ook op de onderzoekssite Nieuwswaarde van Datavisualisaties: husite.nl/nvd
