Facebook is een interessante plek voor nieuwsmedia om een nieuw en jonger publiek te bereiken maar ook om op een makkelijke manier met het bestaande publiek in contact te komen. Facebook heeft wereldwijd ruim 800 miljoen actieve gebruikers; in Nederlands zijn dat er ruim 7,5 miljoen. Vandaar ook dat Piet Bakker en ik in het kader van mijn promotieonderzoek monitoren hoe Nederlandse nieuwsmedia Facebook gebruiken en de gebruikers hier op reageren.
In 2011 hebben we 64 Nederlandse nieuwsmedia onderzocht, waaronder alle nationale en regionale dagbladen, opiniebladen, nationale en regionale nieuwsmedia en nieuwssite Nu.nl. Eerst inventariseerden we welke Facebook-knoppen deze media aanboden, of ze een Facebookpagina hadden en hoeveel likes of fans.
De meeste van de onderzochte nieuwsmedia (58 van de 64) bleken in 2011 op Facebook aanwezig te zijn. De NOS was alleen nog onder NOS Net op Facebook; pas begin 2012 kreeg de NOS een eigen fanpage. Ook het onderzoeksjournalistieke programma Argos en de gratis krant Sp!ts deden in 2011 nog niks met Facebook.
Facebookfans van nieuwsmedia
In welke mate nieuwsmedia offline hun publiek bereiken, bleek niets te zeggen over hoe ze dat op Facebook doen. Zo had De Telegraaf eind 2011 nog maar 9.523 Facebookfans, wat betrekkelijk weinig is ten opzichte van de 2 miljoen lezers die ze op dat moment dagelijks met de krant wisten te bereiken. Het AD had met 37.000 fans aan het einde van 2011 veel meer Facebookfans dan De Telegraaf, terwijl AD een stuk minder krantenlezers heeft, namelijk 1,5 miljoen.
Inmiddels heeft AD 104.138 fans op Facebook. De Telegraaf heeft nu 72.685 fans op Facebook. De aantallen zijn dus in twee jaar tijd meer dan verdubbeld voor het AD en De Telegraaf.
Posts, likes, reacties
Vervolgens verzamelden we (met Quintly) van 10 nieuwsmedia data over het aantal posts, gemiddelde aantal likes en reacties daarop en de mate waarin de posts gedeeld werden door de Facebook-gebruikers en de interactie tussen nieuwsmedia en gebruikers. We kozen er 10 uit omdat het scrapen van data nogal kostbaar is. We hebben daarbij gepoogd om een gevarieerde groep samen te stellen (print en radio/tv, commercieel en publiek, regionaal en nationaal) om uitspraken te kunnen doen over wat wel en niet werkt bij het inzetten van Facebook door nieuwsmedia.
De 10 geselecteerde mediatitels waren: NU.nl, AD, de Volkskrant, NRC.Next, VPRO Tegenlicht, Hart van Nederland, Trouw, RTV Rijnmond, EenVandaag en De Groene Amsterdammer.
Er zijn uiteraard grote verschillen tussen de tien Facebookpagina’s van deze media. Zo varieerde de hoeveelheid Facebookfans, de groei van het aantal fans, de hoeveelheid posts, het aantal likes en de reacties daarop.
AD had en heeft het meeste aantal fans (51.208) en groeide met 33% ook het hardst in een maand. Trouw had in 2011 het minste aantal Facebook fans (238) en groeiden ook het minst snel (6%).
We vonden echter geen relatie tussen het aantal posts dat de nieuwsmedia plaatsten met het aantal likes dat ze daarop kregen. Dus interactie lijkt vooral van het aantal fans af te hangen en niet van de frequentie van het posten.
Zenden
De meeste nieuwsmedia gebruikten Facebook in 2011 vooral om te zenden, door berichten of andere content direct door te plaatsen vanaf de website, al dan niet voorzien van een inleidende tekst.
Er waren geen journalisten die op de site in gesprek gingen met de Facebookfans. Een aantal nieuwsmedia probeerde wel interactie aan te gaan met fans. Zo stelden het AD, NU.nl en de Volkskrant vragen aan de gebruikers, deed De Groene Amsterdammer oproepen om informatie en plaatste Tegenlicht polls om te vragen welke uitzending de gebruikers het liefste terug wilden zien.
Mogelijkheden van Facebook
Wat duidelijk is dat zeker in 2011 een aantal van de onderzochte nieuwsmedia geen idee leken te hebben van de mogelijkheden van Facebook. Dat lijkt in 2013 wel veranderd. In 2011 had NRC.next nog een eigen pagina had, die zonder tussenkomst van een redacteur automatisch werd gevuld met content (figuur 1).
In 2013 wordt op de gezamenlijke Facebookpagina van NRC en NRC.next veel beter nagedacht over de mogelijkheden van Facebook, alleen al door een passende en inleidende kop boven de link te plaatsen vindt er meer interactie plaats (figuur 2). Facebook is nu eenmaal een heel ander platform dan een eigen website waardoor het simpelweg doorplaatsen van berichten van de website nauwelijks interactie zal opleveren.
Figuur 2: NRC Facebook post van september 2013
Het onderzoek werd al eind 2011 uitgevoerd maar de uitkomsten zijn nog steeds actueel. Omdat de ontwikkelingen snel gaan op het snijvlak van journalistiek en social media zullen we dit onderzoek in de toekomst nog eens herhalen.
Dit Facebook onderzoek verschijnt deze maand in het European Journal of Communication. Het abstract en de digitale versie werden in september al gepubliceerd. Het abstract vindt u here en voor meer informatie kunt u mij mailen op sanne.hille@hu.nl.
Deze blogpost werd eerder gepubliceerd bij De Nieuwe Reporter.
