Al zeker tienduizend keer zijn ze bekeken, de drone-filmpjes van de sloop van een oud winkelcentrum aan de Oude Rijn in Alphen aan den Rijn. Gemaakt voor de lokale nieuwskrant Alphens.nl. En het moet gezegd: spectaculair! Maar ja, het is verboden deze luchtjournalistiek. Of niet? Of wel? Of niet?
Het is een van de vele strohalmen waaraan de journalistiek zich deze dagen lijkt vast te klampen: dronejournalistiek, het filmen van een nieuwsgebeurtenis vanuit de lucht. Het geeft unieke en soms spectaculaire plaatjes vanuit een hoek die een doorsnee nieuwsconsument zelden te zien krijgt. Alleen daarom al is het de moeite waard om deze innovatie in al z’n mogelijkheden en beperkingen te onderzoeken.
Brokken
Zoals de lokale online nieuwssite Alphens.nl doet. Vorige jaar lieten deze lokale nieuwscowboys een aantal droneopnamen maken van de sloop van een winkelgalerij voor een omstreden bouwproject in het centrum van de stad. Al jaren meed het winkelende publiek dit desolate hoekje, om nu te kunnen zien hoe voortvarend de hamer erin ging. Nieuwswaardig, actueel, verhalend, innovatief, ondernemend, spectaculair. Wat wil je nog meer? Via Youtube valt te zien dat alle filmpjes bij elkaar al zeker tienduizend keer zijn bekeken.
http://youtu.be/05b1qLKgJK8
Maar, hoe lang blijft zoiets leuk, wanneer is de nieuwigheid eraf, kan het de lokale journalistiek werkelijk verder helpen, en zijn er ook nadelen? Interessant, maar of dat onderzoek er ooit zal kunnen komen, is de vraag. Staatssecretaris Wilma Mansveld van Infrastructuur en Milieu antwoordde deze week op Kamervragen (via NVJ) over de regelgeving rondom drones. Dominante boodschap: ‘het lijkt me een beetje gevaarlijk, denk ik.’
Want, ervaren modelvliegers mogen dan wel zonder vergunning de lucht in met een toestel tot 25 kilogram, de staatssecretaris ziet grote risico’s als deze mogelijkheid beschikbaar komt voor professionele journalisten. Ze schrijft (vrij vertaald):
1. Bij het beroepsmatig gebruik van drones kan het zijn dat de gebruiker overmand door enthousiasme en zoekend naar gewin gevaarlijke dingen gaat doen.
2. Dat zal vervolgens zo’n animo genereren dat massa’s mensen een drone kopen en professioneel gaan gebruiken.
3. Om dat in veilige banen te leiden moet al deze potentiële brokkenpiloten op cursus.
4. En alleen dan zal legaal en illegaal gebruik duidelijk worden en te handhaven zijn.
Wildgroei
Een wildgroei aan waaghalzen met levensgevaarlijke en loeizware helikoptertjes die jan en alleman het leven zuur gaan maken, dat is het doemscenario dat de staatssecretaris voor ogen heeft. Overdreven gesteld, natuurlijk, maar wel serieus is de vraag: hoe reëel zijn de aannamen van de staatssecretaris? Dat laat ze nu uitzoeken. De politie gaat het aantal incidenten in kaart brengen, anderen gaan regels stroomlijnen, en eind februari komt het kabinet met een standpunt.
Maar het lijkt toch helder: als redacties professionele dronepiloten inhuren, gewichten in de gaten houden, en zichzelf bedwingen, is er geen vuiltje aan de lucht. Over de voorwaarden van het gebruik van camera’s in openbare ruimtes, het filmen van private gebouwen etc., tegenover het recht op vrije nieuwsgaring, moet dan de discussie nog beginnen. Of gaat de staatssecretaris die bewust uit de weg?
